Jak wyglądają testy na alergie? Kompleksowy przegląd

Katar, kaszel lub łzawienie oczu po spacerze w parku powinny skłonić do wizyty u specjalisty. Pozwoli to określić ryzyko uczulenia na podstawie wykonanych testów na alergie. Wybór konkretnej metody determinują jednak specyficzne objawy i informacje uzyskane podczas wywiadu. W poniższym artykule opisujemy najpopularniejsze sposoby diagnostyki uczulenia.

Najpopularniejsze rodzaje testów na alergie

By móc rozpoznać nadwrażliwość, specjalista w pierwszej kolejności wykonuje badanie podmiotowe, czyli uzyskuje od pacjenta informacje o stanie zdrowia. Ponadto przeprowadza badanie przedmiotowe, składające się z badania fizykalnego. Następnie lekarz zleca zrobienie jednego z poniższych rodzajów testów alergicznych:

1. Z krwi.
2. Skórnych.
3. Prowokacyjnych.

Warto zaznaczyć, że wszystkie powyższe rodzaje testów alergicznych mają z reguły charakter diagnostyczny. Oznacza to, że przeprowadzane są dopiero po wystąpieniu reakcji uczuleniowej. Nie są wykonywane przesiewowo, czyli zanim pojawią się pierwsze symptomy. Poza postawieniem rozpoznania, służą też do monitorowania odpowiedzi na wdrożone leczenie i w jakim stopniu utrzymuje się nadwrażliwość na daną substancję.

Testy alergiczne z krwi

Testy alergiczne z krwi pozwalają wykryć swoiste przeciwciała klasy IgE, czyli charakterystyczne dla danego alergenu białka odpornościowe. Produkowane są przez układ odpornościowy, pobudzony wcześniej w wyniku reakcji uczuleniowej. Obecność przeciwciał we krwi oznacza, że organizm zaczął się bronić przed konkretnym alergenem.

Materiałem do badań we wspomnianych testach jest próbka krwi pobrana przeważnie z żyły łokciowej. Podczas analizy laboratoryjnej ocenia się stężenie immunoglobuliny IgE oraz poziom leukocytów — białych krwinek, których liczba wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego.

Dzięki testom alergicznym z krwi można określić nadmierną reakcję organizmu zarówno na jeden alergen, jak i na całą grupę czynników uczulających. W efekcie, wyróżnione zostały metody diagnostyczne:

• jednokomponentowe, w których oznacza się przeciwciała konkretnego alergenu,
• wielokomponentowe, w których oznacza się jednoczesny pomiar stężenia przeciwciał dla wielu alergenów.

Specjaliści tworzą tzw. panele alergiczne z krwi, w których zbierają po kilka, a nawet po kilkadziesiąt potencjalnych czynników alergicznych. Testy alergiczne z krwi to rozwiązanie stosowane zwłaszcza w diagnostyce uczulenia u dzieci z uwagi na często problematyczne przeprowadzenie testów skórnych u najmłodszych pacjentów.

Testy alergiczne skórne

Kolejnym rodzajem metody diagnostyki alergii są testy skórne. Obecnie wyróżnia się testy punktowe, w których specjalista nakłada na skórę przedramienia lub pleców krople roztworu zawierającego alergen. Następnie delikatnie nacina skórę tak, aby naniesiony roztwór dostał się do wewnątrz, w czym pomagają tzw. lancety. Jednocześnie wykonywane są próby kontrolne:

• pierwsza z roztworem soli fizjologicznej,
• druga z roztworem histaminy — substancji pobudzającej układ odpornościowy.

Drugim rodzajem testów skórnych są testy płatkowe. Na 48 godzin lekarz umieszcza na ciele pacjenta bibułowe krążki z roztworem zawierającym czynnik alergiczny. Następnie plastry należy usunąć i zrobić odczyt, a po upływie 72 godzin od nałożenia wykonać drugi. Testy płatkowe wykorzystywane są zwłaszcza do rozpoznawania alergii kontaktowej i wziewnej.

Trzecim rodzajem testów skórnych na alergię są testy śródskórne. Polegają na śródskórnym wprowadzeniu alergenu. Przeprowadzane są głównie w przypadku niepewności diagnostycznej przeprowadzonych uprzednio testów punktowych.

Służą również do diagnostyki nadwrażliwości na leki i jad owadów. W skórnych testach na alergię wyniki badania analizuje lekarz poprzez ocenę zmian skórnych, gdzie mierzy średnicę powstałego bąbla i nacieku.

Testy alergiczne prowokacyjne

Ostatnią najpopularniejszą metodą diagnostyczną są testy prowokacyjne, które nazywa się również testami ekspozycyjnymi. Charakteryzują się bezpośrednim podaniem czynnika alergizującego drogą:

• oddechową (na błonę śluzową nosa),
• pokarmową (wypicie roztworu z alergenami),
• poprzez spojówkę oka (jeśli lekarz stwierdzi u pacjenta zapalenie spojówek).

Następnie specjalista obserwuje reakcję organizmu. Prowokacyjne testy alergiczne są jednak najrzadziej wykonywane, ponieważ nierzadko wywołują silne reakcje alergiczne.

Testy alergiczne metodą biorezonansu

Biorezonans to nieinwazyjna metoda terapii i diagnostyki alergii, oparta na założeniu istnienia indywidualnych drgań elektromagnetycznych charakterystycznych dla poszczególnych alergenów oraz organizmu pacjenta. W trakcie badania pacjent podłączany jest do specjalnego urządzenia, które analizuje reakcje organizmu na bodźce elektromagnetyczne odpowiadające potencjalnym alergenom.

Zwolennicy metody biorezonansowej podkreślają bezbolesność i możliwość stosowania u osób w dowolnym wieku — w tym dzieci. Pozwala wykrywać zarówno alergie pokarmowe, kontaktowe, jak i wziewne. W niektórych gabinetach, biorezonans wykorzystuje się także w celu przeprowadzenia terapii odczulającej. Przykładem placówki jest gabinet Medivit ze Szczecina, gdzie przeprowadza się profesjonalne badania biorezonansowe.

Należy jednak pamiętać, że skuteczność i wiarygodność biorezonansu pozostaje przedmiotem dyskusji w środowisku medycznym. Dlatego decyzja o przeprowadzeniu badania powinna być podjęta dopiero po konsultacji ze specjalistą.

Kiedy warto się zapisać na test na alergię?

Test na alergię powinno się wykonać po uprzedniej konsultacji lekarskiej. Specjalista określi odpowiedni moment na przeprowadzenie badania. Mogą być wykonywane nawet wówczas, gdy nie obserwuje się objawów uczulenia. Przykładowo, przy podejrzeniu alergii wziewnej na pyłki roślinne, diagnozę należy zrobić poza okresem pylenia, czyli zazwyczaj od października do grudnia.

W przypadku testów skórnych konieczne jest 7–14 dni przerwy od zakończenia kuracji lekami przeciwalergicznymi — m.in. przeciwhistaminowymi i glikokortykosteroidami. Odstawienie medykamentów nie jest wymagane przy testach alergicznych z krwi, o ile lekarz nie zdecyduje inaczej.

Warto też wspomnieć, że na przeprowadzenie powyższych badań nie należy zgłaszać się na czczo lub stosować specjalnej diety. Wyjątek stanowią testy prowokacyjne pokarmowe, gdzie na określony czas trzeba usunąć z jadłospisu potencjalny alergen.

Testy alergiczne — FAQ