Pyłek leszczyny
Kiedy pyli leszczyna
Leszczyna (Corylus) należy do jednych z najwcześniej kwitnących roślin w Polsce. Pylenie leszczyny rozpoczyna się zwykle już w styczniu i może trwać do marca, w zależności od przebiegu pogody. W cieplejszych zimach jej kwiatostany zaczynają uwalniać pyłek wyjątkowo wcześniej, nierzadko jeszcze w środku zimy. Pojawienie się kwiatów leszczyny uznawane jest za symboliczny początek botanicznego przedwiośnia, dlatego roślina ta odgrywa istotną rolę jako wskaźnik fenologiczny.
U osób uczulonych może to oznaczać wystąpienie dolegliwości alergicznych już w okresie przejściowym między zimą a wiosną. Ryzyko ekspozycji na pyłek jest jednak mniejsze, ponieważ w czasie intensywnego pylenia leszczyny, przypadającego głównie na styczeń i luty, większość osób rzadziej przebywa na zewnątrz.
Należy przy tym podkreślić, że badania aerobiologiczne dowodzą istotnych różnic w stężeniu pyłku w różnych regionach i przy odmiennych warunkach pogodowych. Oznacza to, że nasilenie objawów alergicznych może być bardzo zróżnicowane w zależności od miejsca, w którym przebywa osoba uczulona.
Objawy pylenia na leszczynę
Objawy uczulenia na pyłek leszczyny przypominają typowe symptomy sezonowego alergicznego nieżytu nosa.
Najczęściej występują:
- wodnisty katar i uczucie zatkanego nosa,
- napady kichania,
- świąd nosa, oczu i gardła,
- łzawienie i zaczerwienienie spojówek,
- w niektórych przypadkach także kaszel i duszność, szczególnie u osób z astmą oskrzelową.
Warto podkreślić, że uczuleniu na alergeny pyłku leszczyny często towarzyszy równoczesna nadwrażliwość na pyłek olszy i brzozy, co zwiększa zakres i nasilenie objawów. Dodatkowo, ze względu na częste reakcje krzyżowe z alergenami pokarmowymi, zwłaszcza z orzechami laskowymi, osoby uczulone na leszczynę mogą doświadczać również objawów zespołu alergii jamy ustnej, takich jak mrowienie, świąd czy obrzęk warg i gardła po spożyciu określonych pokarmów.
Z tego względu alergeny pyłku leszczyny wymagają dokładnej diagnostyki, aby prawidłowo rozpoznać źródło dolegliwości i dobrać odpowiednie leczenie.
Sposoby na alergię na leszczynę
- Ogranicz przebywanie na dworze: w czasie silnego pylenia staraj się unikać długiego przebywania na świeżym powietrzu, szczególnie w słoneczne i wietrzne dni.
- Kontroluj powietrze w domu: wietrz mieszkanie tylko po deszczu lub gdy pylenie jest niskie. Dobrym rozwiązaniem jest także oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA, który usuwa większość pyłków.
- Zachowuj higienę po powrocie: po wyjściu na zewnątrz myj włosy i przebieraj się, aby nie wnosić alergenów do środka.
- Śledź kalendarz pylenia: obserwuj prognozy uczulenia, by lepiej planować aktywność na świeżym powietrzu i odpowiednio wcześniej stosować leki.
- Sięgaj po środki przeciwalergiczne: leki przeciwhistaminowe w formie tabletek, kropli do oczu czy sprayów do nosa (np. cetyryzyna, desloratadyna, feksofenadyna) pomagają łagodzić uciążliwe objawy.
Jak wygląda leszczyna?
Leszczyna to rozłożysty krzew, który może osiągać 5–8 metrów wysokości, często tworząc kilka pni. Kora jest gładka i popielata, a szeroka korona nadaje roślinie charakterystyczny, pełny wygląd. Liście są duże, sercowate, delikatnie owłosione i mają podwójnie piłkowane brzegi; jesienią zmieniają kolor na żółty i opadają. Najbardziej rozpoznawalne są wczesnowiosenne, zwisające kwiatostany męskie, zwane kotkami, które pojawiają się zanim rozwiną się liście. Owocem leszczyny jest jadalny orzech laskowy.