Pyłek komosy
Wśród mniej znanych, a jednak obecnych w otoczeniu alergenów, znajduje się pyłek komosy. Komosa biała to pospolity chwast, przeważnie ignorowany jako źródło uczulenia. Może być jednak przyczyną dolegliwości alergicznych z powodu długiego okresu pylenia. W przeciwieństwie do traw lub brzozy, stężenie pyłku rośliny rzadko osiąga wysokie wartości, co sprawia, że uczulenie bywa trudne do zdiagnozowania. Co jeszcze trzeba wiedzieć? Czytaj dalej!
Komosa biała (lebioda) – co to za roślina?
Jak wygląda komosa biała i gdzie występuje?
Komosa biała (Chenopodium album) to jednoroczna roślina, którą można spotkać niemal w całej Europie – również w Polsce. Ma dość charakterystyczny wygląd – liście kształtem przypominają gęsią stopę, co znalazło odzwierciedlenie w łacińskiej nazwie Chenopodium (od greckich słów chen – gęś i podos – stopa). Wysokość rośliny jest zmienna i zależy od żyzności gleby. Na słabych podłożach dorasta do zaledwie 15 cm, podczas gdy na zasobnych może osiągnąć nawet 150 cm.
Warto zaznaczyć, że „lebioda” to pospolita, ludowa nazwa komosy białej, często używana zamiennie w codziennym języku. Obie nazwy odnoszą się jednego gatunku z rodziny komosowatych.
Czy komosa biała jest tylko pospolitym chwastem?
Tak. Komosa biała jest pospolitym chwastem rosnącym na polach, nieużytkach, terenach ruderalnych i ogrodach. Zdolność rośliny do adaptacji sprawia, że jest szeroko rozpowszechniona w całej Europie i stanowi częsty element lokalnej flory.
Alergia na komosę – jakie ma objawy i czy jest częsta?
Typowe objawy uczulenia na pyłek komosy
Choć źródła naukowe podkreślają niewielkie znaczenie kliniczne chwastu, obserwowane objawy alergii na pyłek komosy są podobne do symptomów wywoływanych przez inne pyłki roślin wiatropylnych. Należą do nich przede wszystkim:
- wodnisty katar i uczucie zatkanego nosa,
- swędzenie i zaczerwienienie spojówek,
- napady kichania,
- drapanie w gardle.
Jak silnie uczula pyłek komosy? Porównanie z pyłkiem bylicy
Ważną informacją dla alergików jest to, jak silnie uczula pyłek komosy. Mimo że uczulenie na komosę jest notowane, to rzadko obserwuje się przypadki silnej nadwrażliwości. Główną przyczyną jest fakt, że stężenie pyłku rośliny nigdy nie osiąga tak wysokich wartości, jak przykładowo pyłek bylicy. W efekcie, intensywne reakcje alergiczne są znacznie rzadsze.
Kiedy pyli komosa?
Jak długo trwa okres kwitnienia komosy?
Jedną z cech charakterystycznych jest długi okres kwitnienia komosy. Pylenie rozpoczyna się pod koniec lipca i może trwać aż do początków października. Osoby uczulone na pyłek komosy mogą więc odczuwać dolegliwości przez wiele tygodni.
Jakie jest stężenie pyłku komosy w Polsce?
Stężenie pyłku komosy w Polsce jest uzależnione od lokalnej roślinności i rzadko kiedy osiąga wysokie wartości, szczególnie w miastach. Analizy aerobiologiczne prowadzone w polskich miastach nie wykazały wysokich stężeń pyłku, co potwierdza, że nie jest to dominujący alergen sezonu letnio-jesiennego.
Diagnostyka i leczenie alergii na komosę
Jak diagnozuje się alergię na pyłek komosy?
Podstawą diagnozowania alergii na pyłek komosy, jest wywiad lekarski oraz specjalistyczne badania. Najczęściej wykonuje się testy skórne na alergię. Dodatnie odczyny w teście skórnym mogą wskazywać na uczulenie, jednak z uwagi na niską ekspozycję na pyłek, uzyskane wyniki należy oceniać w odniesieniu do dolegliwości pacjenta.
Swoiste przeciwciała klasy IgE a pyłek komosy
Potwierdzeniem diagnozy może być badanie krwi polegające na oznaczeniu poziomu swoistych przeciwciał klasy IgE skierowanych przeciwko alergenom powyższego chwastu. Wysoki poziom przeciwciał świadczy o odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z pyłkiem komosy.
Główne alergeny pyłku komosy: Che a 1, Che a 2, Che a 3
W pyłku komosy pospolitej (Chenopodium album) zidentyfikowano kilka głównych komponentów alergenowych. To przede wszystkim:
- Che a 1,
- Che a 2,
- Che a 3.
Identyfikacja powyższych molekuł pozwala na precyzyjniejszą diagnostykę molekularną alergii.
Czy istnieją reakcje krzyżowe z pyłkiem komosy?
Tak. Pyłek komosy (bylicy) może wywoływać reakcje krzyżowe z niektórymi warzywami, m.in. selerem i marchwią, a także ziołami, takimi jak majeranek lub tymianek.
Objawy zazwyczaj przybierają postać zespołu alergii jamy ustnej – pojawia się swędzenie, pieczenie lub obrzęk warg i języka – choć mogą wystąpić również dolegliwości ogólnoustrojowe.
Osoby uczulone na bylicę powinny zachować ostrożność przy spożywaniu produktów zawierających białka o podobnej strukturze do alergenów pyłku, gdyż może to prowadzić do nasilenia reakcji alergicznych.
Jak wygląda leczenie alergii na komosę?
Standardowe leczenie alergii na komosę opiera się na unikaniu ekspozycji na alergen (co może być trudne w przypadku pyłków) oraz farmakoterapii. Powszechnie stosuje się leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy donosowe oraz krople do oczu, które łagodzą uciążliwe objawy.
Zrozumienie, co pyli w danym sezonie, jest istotne dla alergików. Jeśli zatem pyłek komosy nie jest jedynym problemem, sprawdź inne artykuły o alergenach takich jak pyłki traw, brzozy, olszy lub leszczyny, aby być przygotowanym na sezon alergiczny.
Pyłek komosy – najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Co to jest pyłek komosy?
To pyłek wytwarzany przez komosę białą (lebiodę) – pospolity chwast, który może wywoływać reakcje alergiczne u osób wrażliwych.
Kiedy pyli komosa?
Komosa ma długi okres pylenia, który trwa od końca lipca aż do początków października.
Jakie są objawy uczulenia na pyłek komosy?
Typowe symptomy na pyłek komosy to katar sienny, kichanie, łzawienie i swędzenie oczu oraz drapanie w gardle.
Czy alergia na komosę jest częsta i groźna?
Alergia na komosę jest możliwa, ale nie należy do najczęstszych. Ze względu na niskie stężenie pyłku, roślina rzadko powoduje silne i groźne reakcje alergiczne.
Jak odróżnić komosę białą od innych chwastów?
Komosę można rozpoznać po charakterystycznych liściach, których kształt przypomina gęsią stopę, a także po mączystym nalocie na młodych pędach.
ŹRÓDŁA:
- Barderas R, Villalba M, Lombardero M, Rodríguez R. Identification and characterization of Che a 1 allergen from Chenopodium album pollen.
- Vahedi F, Sankian M, Moghadam M, et al. Cloning and expression of Che a 1, the major allergen of Chenopodium album in Escherichia coli.
- Piotrowska-Weryszko K, Weryszko-Chmielewska E, Sulborska A, et al. Concentration of pollen of Chenopodiaceae/Amaranthaceae plants in the air of selected Polish cities in 2020.
- Galán C, Smith M, Thibaudon M, Frenguelli G, Oteros J, Gehrig R; EAS QC Working Group. Pollen monitoring: minimum requirements and reproducibility of analysis.
- S Heiss 1, V Mahler, R Steiner, S Spitzauer, C Schweiger, D Kraft, R Valenta, Component-resolved diagnosis (CRD) of type I allergy with recombinant grass and tree pollen allergens by skin testing
- Roberts G, Pfaar O, Akdis CA, et al.; EAACI. EAACI Guidelines on Allergen Immunotherapy: Allergic Rhinoconjunctivitis.
- Brożek JL, Bousquet J, et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA).